Aracımızın Aküsü Neden Zayıflar?

Otomobilinizin en hayati bileşenlerinden biri olan akü, özellikle beklenmedik bir anda bittiğinde büyük bir probleme dönüşebilir. Akünün zayıflaması anlık bir olay değil, genellikle üzerine eklenen bir dizi faktörün sonucudur.

Kısa Mesafeli ve Sık Sık Yapılan Yolculuklar:
Bu, akü zayıflamasının en yaygın nedenidir. Akünün asıl görevi marş motorunu çalıştırmak için büyük bir enerjiyi kısa sürede sağlamaktır. Motor çalıştıktan sonra, şarj dinamosu (alternatör) devreye girerek aküyü şarj eder.

Ancak bu şarj işlemi, motor belirli bir devirde dönerken ve belli bir süre boyunca çalışırken gerçekleşir. Sadece 5-10 dakikalık market yolculuklarında, akü marş basmak için harcadığı enerjiyi geri kazanmaya fırsat bulamaz.

Sürekli bu şekilde kullanım, aküyü kronik olarak düşük şarj seviyesinde bırakır ve zamanla ömrünün bitmesine yol açar.

Araçtaki Elektrikli Ekipmanların Yoğun Kullanımı:
Motor çalışmıyorken, far, klima, araç içi aydınlatma, ses sistemi gibi tüm sistemler enerjisini doğrudan aküden alır. Özellikle motor stop edilmiş haldeyken uzun süre müzik dinlemek, telefon şarj etmek veya iç aydınlatmayı açık bırakmak aküyü hızla tüketir.

Motor çalışırken bile, far, arka cam buğ çözücü ve klima aynı anda çalıştırıldığında, özellikle düşük devirlerde alternatörün ürettiği enerji bu talebi karşılamakta zorlanabilir ve aküden destek alınır.

Akünün Doğal Ömrünün Tükenmesi:
Aküler sonsuza kadar çalışmaz. Standart bir kurşun-asit akünün ortalama ömrü 3 ila 5 yıl arasındadır. Zamanla, akünün içindeki kurşun plakalarda "sülfatlaşma" adı verilen bir süreç gerçekleşir.

Bu, plakaların üzerinde sert sülfat kristallerinin birikmesi ve akünün şarjı kabul etme ve depolama kapasitesinin azalması demektir. Düşük şarj seviyesinde uzun süre kalmak, sülfatlaşmayı hızlandıran en önemli etkendir.

Soğuk Hava Koşulları:
Soğuk hava, akü kimyasallarının reaksiyon hızını yavaşlatır. Bu da akünün anlık marş gücünü (CCA - Cold Cranking Amps) önemli ölçüde düşürür. Aynı akü, yazın sorunsuzca marş basarken, kışın soğuk bir sabah size yüz üstü bırakabilir.

Ayrıca soğuk havalarda motor yağı da koyulaştığı için marş motorunun çevirmesi daha zorlaşır ve bu da aküden daha fazla güç çekilmesine neden olur.

Zayıf veya Arızalı Şarj Dinamosu (Alternatör):
Aküyü şarj etmekle görevli olan alternatör arızalıysa veya yeterli güç üretemiyorsa, araç kullanırken bile akü şarj olmaz, aksine boşalır. Bu durumda akü, sürekli bir "ver" durumunda olduğu için kısa sürede tükenir.

Arabanın Işıkları Açık Kalmasa Bile Akü Neden Boşalır?

Far veya iç aydınlatma açık unutulduğunda akünün boşalması mantıklıdır. Ancak her zaman tek sebep aydınlatmaların açık kalması olmayabilir.

Araç Bilgisayarı ve Alarm Sistemleri:
Modern araçlar, motor stop edilse bile uyku moduna geçen karmaşık elektronik kontrol üniteleri (ECU'lar) ile doludur. Bu sistemler, radyo kanal hafızasını, koltuk ayarlarını, saat bilgisini ve alarm sistemini sürekli olarak beslemek için az miktarda da olsa sürekli enerjiye ihtiyaç duyar.

Buna "parazitik akım" denir. Bu akım normalde çok düşüktür (genellikle 0.02 - 0.05 Amper civarı) ve sağlıklı bir aküyü haftalarca etkilemez. Ancak bu değer yükselirse, akü çok daha hızlı bir şekilde tükenir.

Arızalı veya Eskimiş Kablolar ve Bağlantılar:
Akü kutup başlarında biriken oksit, kir veya gevşek bağlantılar, akünün şarj olmasını engelleyebileceği gibi, kaçak akıma da neden olabilir.

Ayrıca, yaşlanmış veya hasar görmüş kablolardaki yalıtım bozuklukları, akünün kısa devre yaparak kendi kendine boşalmasına yol açabilir.

Sonradan Takılan Elektronik Donanımlar:
Orijinal olmayan ve profesyonelce monte edilmemiş her türlü elektronik aksesuar (GPS, dashcam, özel ses sistemleri, far yükselticileri) gizli bir akım çekiyor olabilir.

Bu cihazlar, kontak kapalıyken bile uyku modunda kalarak aküyü tüketebilir.

Sıkışmış Röle veya Arızalı Diyotlar:
Alternatör içindeki diyotlardan biri arızalanırsa, aküden alternatöre doğru bir akım kaçağı oluşabilir. Bu, akünün çok hızlı bir şekilde, hatta araç kullanılırken bile boşalmasına neden olur.

Benzer şekilde, sıkışmış bir röle, bağlı olduğu ekipmana (örneğin bir fan) sürekli güç gitmesine sebep olabilir.

Marş Basıyor Ama Motor Çalışmıyorsa Ne Yapabilirim?

Bu durum sürücüleri en çok şaşırtan ve çözümü araştırılan problemlerden biridir. Marş motoru güçlü bir şekilde dönüyorsa, akünüz ve marş motorunuz genellikle sağlam demektir. Sorun, motora giden üç temel ihtiyaçtan birinde (hava, yakıt, kıvılcım) gizlidir.

Yakıt Sistemini Kontrol Edin:

Yakıtın bitip / bitmediğini kontrol edin. Gösterge sizi yanıltabilir göstergeye güvenmeyin. Bazen göstergede var gibi gözükse de fiziksel olarak yakıt olmayabilir.

Yakıt pompasının düzgün çalıştığından emin olun. Kontağı açtığınızda, arka koltuk altından veya bagaj bölümünden gelen bir "vızıltı" sesi duymalısınız. Bu ses gelmiyorsa, yakıt pompası, sigortası veya rölesi arızalı olabilir.

Aşırı kirli bir yakıt filtresi, motora yeterli yakıt gitmesini engelleyebilir.

Benzinli Araçlarda Ateşleme Sistemini Kontrol Edin:

Buji Kabloları ve Bujiler: Özellikle nemli veya yağmurlu havalarda, buji kablolarında nem kapma ve kıvılcım iletememe sorunu olabilir. Eski ve yıpranmış bujiler de kıvılcım üretemez.

Distribütör ve Bobin: Eski tip distribütörlü araçlarda distribütör kapağı nem yapmış veya çatlamış olabilir. Bobin arızası da kıvılcım kaybına neden olur.

Hava Emiş Sistemini Kontrol Edin:

Aşırı kirli bir hava filtresi motora hava girişini engeller. Filtreyi çıkarıp bir deneme yapabilirsiniz.

Emme manifoldun da kaçak olması probleme neden olur. Havanın yanlış yerden emilmesi, hava-yakıt karışım oranını bozarak çalışmayı engelleyebilir.

Güvenlik Sistemleri (Immobilizer):
Aracınızın anahtarı tanınmıyor olabilir. Anahtarın pili bitmiş veya immobilizer arıza yapmış olabilir. Genellikle gösterge panelinde bir anahtar ikaz ışığı yanar.

Aracı Uzun Süre Kullanmamak Aküye Nasıl Bir Zarar Verir?

Bir aracı uzun süre (genellikle bir ay ve üzeri) hareketsiz bırakmak, aküsü için yapılabilecek en zararlı şeylerden biridir.

Derin Deşarj ve Sülfatlaşmanın Hızlanması:
Daha önce bahsettiğimiz gizli tüketiciler (parazitik akım), araç kapalı ve kullanılmaz haldeyken bile aküyü yavaş yavaş tüketmeye devam eder.

Akü, şarj seviyesi %80'in altına, özellikle de %50'nin altına düştüğünde, kurşun plakalarda geri dönüşü zor sülfat kristalleri oluşmaya başlar. Bu kristaller, zamanla plakaları kaplayarak akünün şarj kabul etmesini engeller ve iç direncini artırır.

Akü bir süre sonra, ne kadar uzun süre şarja takılırsa takılsın, artık enerji depolayamaz hale gelir. Bu, akünün fişi çekilmiş ölümüdür.

Kendi Kendine Deşarj:
Tüm kurşun-asit aküler, kullanılmasalar bile kimyasal yapıları gereği çok yavaş da olsa kendi kendine deşarj olurlar. Bu süreç, sıcak havalarda daha da hızlanır.

Akünün Ömrünün Kısalması:
Sürekli düşük şarjda kalmak, akü hücrelerine zarar verir ve toplam ömrünü dramatik bir şekilde kısaltır. 5 yıl dayanması beklenen bir akü, birkaç kez derin deşarj yaşadığında 1-2 yıl içinde ölebilir.

Aracı Uzun Süre Bırakacaksanız Ne Yapmalısınız?

Akü Kutup Başlarını Sökün: En basit ve etkili yöntemdir. Akünün negatif (-) kutup başını sökmek, aküyü tüm elektrik sisteminden izole eder ve gizli tüketicilerin aküyü tüketmesini engeller.

Aküyü Düzenli Şarj Edin: Aracı 2-4 haftada bir çalıştırıp 20-30 dakika gezmek yerine (bu kısa süre yeterli şarj sağlamayabilir), bir akü şarj cihazı kullanarak aküyü tam şarjlı halde tutmak çok daha sağlıklıdır.

Aracı Serin ve Kuru Bir Yerde Saklayın: Sıcaklık, akü ömrünün en büyük düşmanlarından biridir.

Akünüz, aracınızın sessiz çalışan bir kahramanıdır. Ona iyi bakmak, kısa mesafelerden kaçınmak, gereksiz yüklerden korumak ve özellikle uzun süreli park hallerinde önleminizi almak, sizi yolda bırakacak sürprizlerden ve erken yaşta akü masrafından kurtaracaktır.


PratikAraba servisi olarak müşterilerimize TSE 12047 "A" kalite servis standartlarında ve 4077 sayılı Tüketici Koruma Kanununa uygun şekilde hizmet vermekte olup aracınıza dair tüm işlemleri garantili olarak yapmaktayız.

Bakım ve onarım esnasında marka üreticisi tavsiyesine uygun orijinal ve OEM (Original Equipment Manufacturer) onaylı yedek parça kullanmaktayız.

Periyodik bakım ve onarımlarda PratikAraba servisini tercih ettiğinizde www.pratikaraba.com/periyodik-bakim.html a tıklayarak aracınızın periyodik bakım fiyatını görebilir ve mobil aplikasyon sistemi ile aracınızın periyodik bakımda değişen malzemelerini ve sonraki bakım kilometre ve zamanını öğrenebilirsiniz.



Oto Ekspertiz'de Fren Testi
Dyno Testi Nasıl Yapılır?
Yanal Kayma Testi Nedir Nasıl Yapılır?